Félag atvinnurekenda leggur til að tollar á innfluttum búvörum verði lækkaðir um helming. Tollvernd fyrir svína- og alifuglakjöt verði afnumin að fullu, svo og tollar á ýmsum öðrum vörum sem ekki keppa við innlenda búvöruframleiðslu. Þetta er meðal þess sem fram kemur í nýrri skýrslu FA, Matartollar: Verndarstefna eða samkeppni og valfrelsi neytenda? Stór hluti verndartolla leggst á vörur sem ýmist eru ekki framleiddar hér á landi, eru ekki framleiddar í fullnægjandi magni eða teljast ekki til hefðbundinnar búvöruframleiðslu. Verndin missir því marks og skaðar eingöngu neytendur og samkeppni.
„Skýrsla FA er hugsuð sem innlegg í umræðuna um afnám tolla og vörugjalda, sem núverandi ríkisstjórn hefur beitt sér fyrir. FA fagnar þeim skrefum sem þegar hafa verið stigin og áformuð eru á næstunni en hvetur til þess að maturinn sé ekki undanskilinn í umræðunni um tollalækkanir,“ segir Ólafur Stephensen, framkvæmdastjóri FA.
Tillögur FA miða að því að virkja samkeppni á matvörumarkaði, draga úr sóun og auka fjölbreytni. Þær eru eftirfarandi:
- Almennir tollar á landbúnaðarvörum verði lækkaðir um 50%. Hefðbundinn landbúnaður mun áfram njóta nokkurrar verndar en forsendur eru skapaðar til að innflutningur veiti innlendri framleiðslu raunverulega samkeppni og hvetji til verðlækkana, hagræðingar og vöruþróunar.
- Tollar á svína- og alifuglakjöti verði afnumdir að fullu. Gera má ráð fyrir miklum verðlækkunum, neytendum til hagsbóta. Viðkomandi greinar þurfa annaðhvort að bregðast við með því að hagræða og auka framleiðni eða keppa á grundvelli gæða.
- Tollar á öðrum vörum, sem ekki keppa við innlenda framleiðslu, verði afnumdir að fullu. Undir þetta geta fallið vörur eins og geita-, ær- og buffalaostar, parmesanostur og aðrir harðir ostar, anda-, dádýra- og kengúrukjöt, franskar kartöflur, kartöflusnakk, sætar kartöflur, bökur, pitsur og pasta.
Fjórðungslækkun á alifuglakjöti og unnum kartöfluvörum
Varfærið mat Rannsóknaseturs verslunarinnar, sem reiknaði nokkur verðdæmi byggð á þessum tillögum, er að kæmust þær í framkvæmd myndi svínakjöt lækka í verði um tæp 16%, fuglakjöt um 25%, nautakjöt um tæp 9% og unnar kartöfluvörur (franskar, snakk) um tæp 28%.
Skýrslan var kynnt á fundi FA í hádeginu í dag. Ólafur Stephensen fjallaði þar meðal annars um nýlegt samkomulag Íslands og ESB um gagnkvæmar tollalækkanir og sagði að þótt það væri stórt skref í átt til viðskiptafrelsis næði það ekki nógu langt. Í fyrsta lagi næði það aðeins til 28 ríkja af 161 aðildarríki Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar (WTO), í öðru lagi væru tollfrjálsir innflutningskvótar samkvæmt samkomulaginu aðeins lágt hlutfall innanlandsneyslu og í þriðja lagi væru tollar á mörgum vörum áfram háir. Þannig er gert ráð fyrir að tollur á frönskum kartöflum lækki úr 76% í 46% og engin lækkun verður á tollum á smjöri og jógúrt, svo dæmi séu tekin.
