Fasteignaskattar á Íslandi eru hæstir á Norðurlöndunum, reiknaðir sem hlutfall af landsframleiðslu, eru 2% í samanburði við t.d. 1% í Svíþjóð. Sveitarfélög verða að gæta hófs í skattlagningu á fyrirtæki, ætli þau ekki að blóðmjólka mjólkurkúna með ófyrirséðum afleiðingum fyrir hagkerfið. Þetta var á meðal þess sem fram kom í erindi Magnúsar Árna Skúlasonar, hagfræðings hjá Reykjavík Economics, á fundi FA, Húseigendafélagsins og Landssambands eldri borgara um fasteignagjöld í morgun. Horfa má á upptöku af fundinum í heild í spilaranum hér að neðan. Upptökur af einstökum framsöguerindum eru neðst á síðunni.
Magnús benti á það í erindi sínu að fasteignaskattar hefðu náð ákveðnum toppi bóluárið 2008, þegar eignaverð var mjög hátt. Eftir það hefðu tekjur sveitarfélaga af fasteignasköttum lækkað verulega, en undanfarin ár hefðu hækkanir verið gífurlegar með hækkandi fasteignamati. Þannig væri fasteignaskattur á fermetra atvinnuhúsnæðis í Reykjavík nú tæplega 3.100 krónur, en hefði verið tæplega 2.900 krónur árið 2008, á núverandi verðlagi. Í Kópavogi, þar sem álagningarprósenta fasteignagjalda á atvinnuhúsnæði hefur verið lækkuð, hefðu verið innheimtar rúmlega 3.200 krónur á fermetra árið 2008, á verðlagi dagsins í dag, en álagningin væri nú tæplega 2.500 krónur.
„Ef Reykjavíkurborg myndi lækka gjöldin til samræmis við bóluárið 2008 eða horfa til gjalda eins og eru í nágrannasveitarfélaginu Kópavogi, væri ábati samfélagsins verulegur,“ sagði Magnús. Hann benti á að verslun í Reykjavík væri í alþjóðlegri samkeppni, meðal annars við netverslun. Veitingastaðir þyrftu að berjast við miklar launahækkanir og háa leigu. Þá stæði hár húsnæðiskostnaður frumkvöðlafyrirtækjum fyrir þrifum.
„Sveitarfélögin verða að temja sér hógværð í skattlagningu. Þetta er eðlileg skattlagning, en menn verða að forðast að blóðmjólka mjólkurkúna með ófyrirséðum afleiðingum fyrir hagkerfið,“ sagði Magnús.
75% hækkun skatts frá 2013
Þórir Sveinsson, gjaldkeri Húseigendafélagsins, fór í erindi sínu yfir þá margvíslegu skatta og gjöld sem lögð eru á húseigendur og er óhætt að segja að fundarmenn hafi verið undrandi að sjá hversu margvísleg gjaldtakan er. Hún skiptist þannig í fasteignaskatt, lóðarleigu, fráveitugjöld, vatnsveitugjöld og umhverfisgjöld á borð við sorphirðu- eða tunnugjald. Þórir birti raunverulegt dæmi um íbúð í Reykjavík, þar sem þessi gjöld hafa hækkað um 41,3% frá árinu 2013. Þar af hafa fasteignaskattur og lóðarleiga hækkað um rúmlega 75%.
Auk þessa leggjast á húseignir brunaiðgjöld, sem skiptast í brunatryggingu, byggingaröryggisgjald, brunabótamatsgjald, ofanflóðasjóðsgjald og náttúruhamfaratryggingargjald. Þórir birti dæmi um 40% hækkun þessara gjalda á íbúð í Reykjavík frá 2013. Í þriðja lagi er boðaður urðunarskattur frá næstu áramótum og munu umhverfisgjöld hækka sem honum nemur.
Nýbyggingar hækka gjöld hjá heilu hverfunum
Þórunn H. Sveinbjörnsdóttir, formaður Landssambands eldri borgara, fjallaði ekki síst um stöðu eldri borgara, sem hafa litlar tekjur en þurfa að glíma við síhækkandi gjöld af eignum sínum. Hún sagði kerfið, þar sem fasteignagjöld fylgja fasteignamati skila furðulegum niðurstöðum. Þannig hefðu gömul hús verið rifin á Sogavegi og glæsilegar nýbyggingar risið í staðinn. Við þetta hefði fasteignamat og þar með skattar hækkað hjá öllum í hverfinu. Þórunn birti tölur um hvernig ellilífeyrir hefði hækkað í samanburði við hækkanir fasteignagjalda í fjölbýli á undanförnum árum og eru hækkanir Reykjavíkurborgar á gjöldunum vel yfir hækkunum á ellilífeyri.
Skorað á sveitarfélögin að lækka álagningu
Á fundinum var kynnt sameiginleg ályktun FA, Húseigendafélagsins og LEB, þar sem hækkunum fasteignagjalda er mótmælt og skorað á sveitarfélögin að lækka álagningarprósentu við gerð fjárhagsáætlana fyrir næsta ár.
